Sosyal güvenlik reformu adı altında son yıllarda yapılan düzenlemeler, emeklilikle ilgili hesapları da değiştirdi. Çoğu kişi ne zaman, han...
GÜN SAYISI YÜKSELDİ
Sosyal güvenlik reformu adı altında yapılan düzenlemeler ile emeklilik şartları sürekli ağırlaştırıldı. 8 Eylül 1999’a kadar, kadınlar 38 erkekler ise 43 yaşında emekli olabiliyorlardı. O tarihten sonra emeklilik koşulları zorlaştı, emekli olabilme yaşı ve prim ödeme gün sayısı yükseltildi. Kademeli olarak yükseltilen emeklilik yaşı, 1 Ocak 2048 tarihi itibarıyla 65 olacak.
SİGORTA TARİHİ ÖNEMLİ
SSK’dan emekli olmak için üç ayrı tarihe göre emeklilik koşulu aranıyor. Yeni düzenlemeyle emeklilikte 1 gün, 1 yıl farkediyor. Bu nedenle, emeklilik yaşı ve prim gün sayısı hesaplanabilmesi için, sigortalı çalışmaya başlanılan tarih ve yasal değişikliklerin yapıldığı andaki sigortalılık süresi önemli. Dönemler şu şekilde:
1) 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların durumu,
2) 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanların durumu,
3) 30 Nisan 2008 sonrasında sigortalı olanların durumu.
1999-2008 ARASI İSE
8 Eylül 1999 ile 30 Mayıs 2008 arasında çalışmaya başlayanlar, yaş haddinden emeklilik hakkını elde edebiliyor. Bunun için aranan koşullar şunlar:
- Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını dolduracak.
- 25 yıldan beri sigortalı olacak.
- En az 4500 gün primi bulunacak.
EN KRİTİK TARİH 8 EYLÜL 1999
KADINLARIN DURUMU
8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıl ve daha fazla süre sigortalı olan, başka bir ifadeyle sigorta başlangıcı 8 Eylül 1981 ve daha eski bir tarih olan kadın sigortalılar ‘mezarda emeklilik’ yasasına tabi değil. Eski yasaya göre 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim koşulunu birlikte sağladığı tarihte yaş koşulu aranmaksızın emekli oluyorlar. 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş koşullarını sağlayan kadın sigortalı da kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabiliyor.
ERKEKLERİN DURUMU
8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süre sigortalı olan, yani sigorta başlangıcı 8 Eylül 1976 ve daha eski bir tarih olan erkek sigortalılar da eski yasa koşullarıyla emekli oluyor. Eski yasaya göre; 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesini tamamlayan erkek sigortalı, yaş aranmadan emekli olacak. Ayrıca, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş koşullarını tamamlayan erkek sigortalı da kısmi emekli aylığı ile emekli olabilecek.
2008 SONRASI ÇOK DAHA ZOR
- 2008’de yürürlüğe giren yeni Sosyal Güvenlik Kanunu’na göre; 1 Mayıs 2008 ve sonrasında iş hayatına adımını atanlar için emeklilik koşulları çok ağır. Bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar, 31 Aralık 2035’e kadar en az 7200 gün prim ödemiş olmak koşuluyla; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek.
- 25 Mayıs 2009’da işe başlayan bir kadın, 58 yaşını doldurur ve 31 Aralık 2035’ee kadar 7200 gün prim öderse, erkek de 60 yaşını doldurur ve 31 Aralık 2035’e kadar 7200 gün prim öderse, emekli olabilecek. Ancak 7200 gün prim ödemesini tamamlayanlar için yaş koşulu yükselecek. Primi Ekim 2041’de tamamlayan kadın 61, erkek 63 yaşında emekli olabilecek.
3600 gün kimlere yeter?
3600 gün emeklilik hesaplaması yapılırken 23 Mayıs 2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresi, kadın 50, erkek 55 yaş ve 3600 gün prim sayısı şartlarının oluşup oluşmadığına bakılıyor. 23 Mayıs 2002’de öngörülen şartları yerine getirmeyenler, bu şartları yandaki tabloda hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda maaşa hak kazanacak.
YORUMLAR