Emeklilik için üç şart gerekiyor. Yaş, prim gün sayısı ve sigortalılık süresi. Ancak belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan s...
Ancak belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı da tanınıyor. Bu da sosyal güvenlik sisteminin sağladığı kolaylıklardan biri. Peki nasıl?
ÇALIŞIP TAMAMLAYAMIYOR
Yaştan emeklilik, belirli bir yaşa gelmiş ve normal emeklilik için gerekli prim ödeme sayısını dolduramamış yani yeterince çalışamamış kişilere sağlanan bir hak. Bunun arkasında belirli bir süre çalışması olan fakat yaşı nedeniyle çalışması çok daha zor olan kişilere emeklilik hakkı tanınması düşüncesi yatıyor. Prim ödeme gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilir.
15 YIL 55 YAŞ YETİYOR
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşır. 9 Eylül 1981’den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3 bin 600 prim günüyle emekli olabilir. Diğer yandan 9 Eylül 1976’dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3 bin 600 gün primle emekli olabilir.
1999 SONRASI YÜKSELİYOR
8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olan kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması, 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemiş olmaları koşullarıyla kısmi emeklilik aylığına hak kazanıyor. Yani 3 bin 600 gün prim yeterli olmuyor. 1 Mayıs 2008’den sonra ilk kez sigortalı olmuş kişiler için yaştan emeklilik hakkı var. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için gerekli yaş ve gerekli prim şartı da yüksek.
KADINDA 61'E ÇIKIYOR
Sosyal güvenlik reformu ile birlikte ilk defa 1 Mayıs 2008 ve sonrasında sigortalı olan erkeklerin yaş haddinden (kısmi) emeklilik için ödeyecekleri prim gün sayısı 4500 günden 5400 güne çıkarıldı. Bu durumda ödenecek prim gün sayısı 900 gün artırılmış oldu. Yaş haddinden emeklilik için gereken yaş koşulu bu tarih itibarıyla kademeli artıyor. Erkekte 63, kadında 61 yaş şartı aranıyor.
1 GÜN BİLE ERKEN EMEKLİ EDER
Kademeli sistem olduğu için sosyal güvenlik sisteminde 1 günün bile önemi büyük. Bazen 1 gün geç sigortalı olmak emeklilik hakkını 2 yıl geciktirebilir. Bu nedenle çalışanların mutlaka özellikle ilk kez çalışmaya başladıkları işyerlerinde sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri öneriliyor. Bu konuda 5 yıllık zamanaşımı süresi var.
YORUMLAR