Emeklilerin maaşları, gıda ve barınma ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz. Maaş zammı da emeklinin derdine çare olamadı. Devletten, eğitim...
MASRAFLARA YETİŞEMİYOR
Maaşları enflasyon karşısında erimeye devam eden emekliler için hayat her geçen gün daha pahalı hale geliyor. Artan dolar kuru, gıda fiyatları ve faizler, herkesi zorluyor. Ama bundan en çok emekliler etkileniyor. 800-1200 lira arası maaş alan emekliler kıt kanaat geçiniyor. Maaşlar, karı-koca iki kişinin giderlerini dahi karşılamakta yetersiz. Hele bir de okuyan çocukları varsa emeklilerin vay haline!.. Okuyan çocukların masrafı emeklilerin dert yandığı konuların başında geliyor. Artan okul masrafları karşısında zorlanan çocuğu okuyan emekliler, devletten destek istiyor.
MEZUN ÇOCUĞU İŞ BULAMIYOR
Çocukları üniversitede okuyan emekliler, “Emekli maaşı aldığım için çocuğuma burs da çıkmıyor. Aylık masrafı emekli maaşımı geçiyor. Çocuğum destek olmak için çalışmak zorunda kalıyor. Derslerine bu yüzden çalışamıyor ve kendini geliştiremiyor” diyor. Büyükşehirlerde öğrenci başına aylık masraflar 1500 lirayı rahat buluyor. Emekli çocuğunun özel okullarda okuması ise neredeyse imkansız. Bir de mezun olan gençler hemen iş bulamıyor. Emekliler bu çocukları iş buluncaya kadar çocuğunun masrafını karşılamak zorunda kalıyor. Yani bir tarafta geçim derdi, diğer tarafta işsizlik emeklinin en büyük sorunu.
ÜCRETSİZ TAŞIMADA YAŞ SINIRI KALKSIN
Yasa gereği 65 yaş ve üzeri emekliler, Türkiye genelinde şehiriçi ulaşımda ücretsiz taşınmak zorunda. Belediyelerin çoğu buna uyuyor. Ancak bazı belediyelerde özel halk otobüslerinin bu kurala uymadığıyla ilgili şikayetler geliyor. Bu bir tarafa, yıllarca bu ülkeye hizmet etmiş emekliler, haklı olarak 65 yaş sınırının ortadan kaldırılmasını talep ediyor. Bu yolla emeklinin bütçesine katkı sağlanabilir. Zaten emekliler yaş sınırı olmadan ücretsiz ulaşım hakkına kavuşsa da cebinde her gün gezecek parası olmuyor.
FATURA CEP YAKIYOR İNDİRİM YAPILSIN
Emekliler her harcama başına vergi ödüyor ve bu vergiler yüksek. Su kullanıyor yüzde 15 tüketim vergisi ödüyor, elektrik kullanıyor yüzde 15-17 aralığında vergi ödüyor. Kullandığı doğalgazın vergisi yüzde 18. Emekliye vergi iadesi kapsamında maaşa göre yüzde 4-5 ek ödeme yapılıyor. Ancak beyaz ekmek haricindeki temel gıda maddelerinde KDV yüzde 8. Bir marketten sadece gıda ürünleri alan emekli 100 liralık alışverişte 8 lira vergi ödüyor. Tüm harcamalarında yaklaşık yüzde 12 oranında vergi ödüyor. Yüzde 4-5 civarında olan ek ödemeyi hesaptan çıkarırsak emekli, aylığının yüzde 8’i kadar kısmını vergi olarak devlete geri ödüyor. Emeklilerin talebi şu: “Ek ödeme en az yüzde 8 olmalı.”
SİNEMAYA GİTMEYE İMKANLARI YOK
Emekliler, dışarı çıkıp masraf yapmaktan kaçınıyor. Temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandıklarını belirten emeklilerin büyük bir çoğunlu, sinema, tiyatro gibi sosyal faaliyetlerden uzaklaşıyor. Aslında buna en çok emeklilerin ihtiyacı var. Çünkü, emeklilikte kendilerini yalnız hissedip, toplumdan dışlandıklarını düşünüyor. Bu faaliyetler konusunda emekliler desteklenmeli.
'BAKIM SİGORTASI MUHTAÇ ETMEZ'
Emekliler yaşlanıp ihtiyaçlarını gidermekte zorlanınca yanında bakacak kimse kalmıyor. Hayatının geri kalanında başkasına muhtaç olmak istemeyen emekliler, devletten ‘Bakım Sigortası’ talep ediyor. Aslında bu sistem Avrupa’da var. Bu yolla emekli belli bir yaştan sonra ihtiyaçlarını gideremezse sigorta devreye girmeli. Sağlıktan beslenmeye kadar tüm ihtiyaçları devlet üstlenmeli. Yaşlı bakım aylığı gibi uygulamalar çok faydalı ama tüm emeklilerin ihtiyaçlarını giderme konusunda yeterli değil.
PRİM GÜNÜNÜ DOLDURAN DÜŞÜK MAAŞA DA RAZI
1999’da çıkan yasa ile 1999’dan sonra işe girecek kadınlarda 38 olan emeklilik yaşı 58’e, erkeklerde 43 olan emeklilik yaşı 60’a çıkarılmıştı. Aynı yasa ile SSK’lıların emekliliği için gereken gün sayısı 7000’e yükseldi. Bu tarihten önce işe girenler için 1976’ya kadar geriye dönük ‘kademeli yaş’ getirildi. 30 Nisan 2008’den itibaren işe girenler için emeklilik yaşı da 65 oldu. 5 milyon kişi yaşa takıldı. Yaşa takılan ama aslında emekliliği çoktan hak eden bu kişilerden düşük maaşla emekliliği isteyenler var. Bir formül üretilirse, emekli olacak bu kişilerin yerine istihdam da sağlanabilir.
YALNIZLIKTAN KURTARALIM
Emekli olduktan sonra bir köşeye çekilen, kimi kimsesi olmayan o kadar çok emekli var ki. Bu kişilerin bir köşede ölümü beklemesine seyirci kalmamalıyız. Emekli ve yaşlıları hayatın içine çekmeliyiz. Bu konuda imdada yetişen huzurevleri yetersiz. Özel huzurevlerine ise maaş yetmiyor. Bu konuda da devlet babaya büyük görev düşüyor.
YORUMLAR