AK Parti’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana dar gelirli ve yoksul halk kesimine 374 milyar liralık sosyal harcama yapılmasına rağmen yo...
Ekonomik krizle birlikte işsiz ve yoksul sayısında yaşanan artış, bütçeden yapılan sosyal yardım harcamalarını rekor düzeye çıkardı. 2015'te 33.7 milyar lira olan sosyal yardım ödemeleri için 2020 yılı bütçesine tam 69.5 milyar liralık rekor ödenek kondu. 2003 yılından bu yana halkın dar gelirli ve yoksul kesimine 374 milyar liralık kaynak aktarılmasına rağmen yardıma muhtaç nüfus azalmadığı gibi daha da arttı.
YARDIMLAR YETMEDİ
Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanarak Meclis'e gönderilen 2020 yılı bütçesi, Türkiye'de toplumun yoksul kesimine yapılan devasa harcamaların yoksulluğu azaltmada yeterince etkili olamadığını ortaya koydu. Resmi bütçe verilerine göre, bu yıl bütçeden yoksullara yapılan sosyal yardım harcamaları 2002 yılına göre 39 kat artarak 1.6 milyar liradan 62.1 miyar liraya ulaştı. 2015 yılı bütçesinden sosyal yardımlar için 33.7 milyar lira harcanırken bu ödenek 2016'da 41.8 milyara, 2017'de 44.4 milyara, 2018'de 51.7 milyara ve 2019'da 62.1 milyar liraya yükseldi. Dar gelirli ve yoksul kesimden gelen yardım talebi azalmayıp daha da artınca iktidar 2020 bütçesine 69.5 milyar liralık daha ödenek koymak zorunda kaldı. Bütçe gerçekleşmelerine göre, AKP iktidarının 17 yıllık uygulama döneminde 374 milyar liraya ulaşan sosyal harcamalar önümüzdeki yıl yapılacak ödemelerle 443.3 milyar liralık büyüklüğe ulaşacak.
EN BÜYÜK PAY SAĞLIĞA
Ortaya çıkan ihtiyaçlara göre içeriğinde zaman zaman değişiklikler yapılan sosyal yardımların büyük bölümü geçmişte yeşil kartlı olarak bilinen dar gelirli kesimin sağlık harcamaları için yapılıyor. 2020 bütçe teklifine göre, önümüzdeki yıl herhangi bir işte çalışmadığı için sigortası olmayan ya da ödeme gücü olmadığı için genel sağlık sigortası (GSS) primlerini yatıramayan yoksul kesimin sağlık hizmetlerinden yararlanması için SGK'ya 13.4 milyar lira para ödenecek. Yoksulların doğrudan cebine gitmeyen, dolaylı yoldan desteklenmelerini sağlayan bu kaynak, devletin yoksul halk kesimine yaptığı sosyal yardım ödemelerinin en büyük kalemini oluşturuyor. Ancak devlet, yoksulların yanı sıra patronlara da benzer şekilde SGK prim desteği veriyor. 2020'de patronlar için SGK'ya yapılacak destek ödemesi 25 milyar lirayı aşacak. Bu da yoksullar için yapılacak ödemenin yaklaşık iki katına yakın bir tutarı ifade ediyor.
Elektrik faturalarına 1.8 milyarlık ödenek
Sosyal yardımların diğer kalemleri yaşlı ve engelli aylıkları, muhtaç asker ailelerine yardım, ailelere şartlı nakit transferi gibi ödemelerden oluşurken önümüzdeki yıl ihtiyaç sahiplerinin 150 kilovatsaate kadarki elektrik faturalarının devlet tarafından ödenmesine yönelik yardım kapsamında 1.8 milyar liralık ödenek konulması dikkat çekti. Bu destekten yaklaşık 2.5 milyon hane ve yaklaşık 10 milyon yoksulun yararlanacağı hesaplanıyor. Türk-İş'in hesaplamalarına göre aylık 2 bin 64 liranın altında gıda harcaması yapan aileler açlık sınırında, 6 bin 724 liranın altında gelire sahip aileler de yoksulluk sınırında yaşıyor.
YORUMLAR